مدیریت بحران

بحران به حالتی گفته می شود که تغییرات ناگهانی، همراه با وضعیتی غیر طبیعی رخ دهد. این حالت برای اکثر مدیران، یک زنگ خطر به حساب می آید. برای حل و فصل بحران، نیاز است که تصمیماتی کارآمد به کار گرفته شود. در این مطلب قصد داریم به تفسیر مدیریت بحران و فواید و پیامدهای آن بپردازیم، که لازمه ی مدیریت شهری ست.

بحران ها معمولا در زمان هایی رخ می دهند، که مدیران شهری از قبل تدارکات کافی را برای وقوع شرایط خاص فراهم نکرده باشند. با مدیریت بحران، می توان هزینه ها و ضرر و زیان حاصل از آن را به حداقل رساند. این امر کمک شایانی به بازسازی شرایط می کند.

لزوم مدیریت بحران ، قبل یا بعد از وقوع حادثه

در ادامه قصد داریم برخی از دلایل لزوم مدیریت بحران را برای شما بازگو کنیم. جان افراد و نیروی انسانی، یکی از مهم ترین مسائل حکومتی است؛ که تمام دولت ها و ساختارهای حاکمیت به آن توجه ویژه ای دارند. بارها دیده شده که در بحران های پیش آمده، با تلفات جانی بالا، پس از بررسی های انجام گرفته، مشخص شده که عمده ی این مسائل بخاطر عملکرد ضعیف مدیریت، پس از وقوع بحران بوده است. اگر قبل از وقوع بحران، مدیریت، آموزش های لازم را برای فعالیت در شرایط بحرانی دیده بود، این مسائل هرگز پیش نمی آمدند. در بحران های پیش آمده مانند زلزله و آتش سوزی، بارها دیده شده که پس از واقعه، تجهیزات و وسائل بشدت آسیب می بینند و این امر سبب افزایش هزینه می گردد.

با کمک مدیریت بحران، می توان به راحتی هزینه های مادی را به حداقل رساند. باید این نکته را خاطر نشان کرد که مدیریت بحران همیشه برای بعد از وقوع حوادث نیست؛ بلکه اصل آن مربوط می شود به قبل از وقوع بالایا.

مسئولیت مدیریت بحران با چه کسی است؟

این مسئولیت، می تواند با مدیریت شرکت یا کارشناس ایمنی بهداشت واحد تجاری باشد؛ که موظف بوده در زمان مقرر وارد میدان شده و به وظایف خود عمل کند. در مباحث مدیریت بحران، موارد تفکیک وظیفه نیز بسیار مهم و حیاتی است. اگر بین وظایف افراد، تفکیکی وجود نداشته باشد، آشوب و بی نظمی وحشتناکی اتفاق خواهد افتاد، که نه تنها کمکی به حل بحران نمی کند، بلکه سبب بدتر شدن اوضاع نیز می شود.

عواملی که بحران ها را تشدید می کنند!

در بحران های حاصله در یک واحد تجاری، عوامل مختلفی تاثیر گذار هستند. مهم ترین عامل در کنترل یک بحران، خونسردی و آرامش افراد حاضر در محل است، که می تواند شرایط را به سرعت تغییر دهد. بارها مشاهده شده که عدم تمرکز افراد در مدیریت بحران، ناشی از احساسات هیجانی زودگذر، به دلیل شوک اولیه بحران است. حفظ خونسردی، می تواند مانند آب بر روی آتش باشد و شرایط ایجاد شده از بحران ها را به سرعت به نفع مدیریت تغییر دهد.

مورد بعدی را می توان فرهنگ بحران ستیزی عنوان کرد، که متاسفانه در ایران کمتر به این موارد دقت می شود.

ایمن ترافیک مگ، با آرزوی سلامتی برای همه ی آتش نشانان عزیز، یادآور می شود، که حادثه غم بار پلاسکو، هرگز از خاطره ی این مرز و بوم رخت بر نمی بندد. رفتار نامناسب برخی از شهروندان، سبب گردید فرایند کمک رسانی به ماموران آتش نشانی محبوس شده در ساختمان، با مشکل رو به رو شود و این عزیزان جان بر کف، به عرش الهی کوچ کنند.

مورد بعدی در مورد مدیریت بحران، بحث ساختاری مدیریت و ارکان ستادی و صنفی است، که نیاز به توجه ویژه ای دارد. در مدل مدیریتی عمودی، تصمیم گیری معمولا از بالا به پایین انجام می گردد، در صورتی که هنگام بحران، زمان آنقدر اندک است که اجازه نخواهد داد ما از مافوق خود کسب تکلیف نماییم. پس بهتر است برخی از تکالیف به افراد پایین دستی منتقل گردد، تا در استفاده از زمان صرفه جویی شود.

مورد بعدی که لازم است مورد توجه قرار گیرد، تعیین سیاست و خطی مشی است، که بایستی در لحظه و با قاطعیت اتخاذ گردد. این نکته بسیار حیاتی ست، زیرا در زمان وقوع بحران، لازم است که مدیریت، کارگران را کنترل کرده، احساسات آن ها را خاموش نماید و بهترین تصمیم لازم را بگیرد.

در مطلب بعدی به این می پردازیم، که چگونه عناصر بحران را شناسایی کنیم