معرفی استاندارد روشنایی معابر شهری

در این متن از مجله ایمن ترافیک به معرفی استاندارد روشنایی معابر شهری می‌پردازیم که برای تمام کوچه ها و تمام خیابان های شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد. روشنایی معابر شهری از اهمیت زیادی برخوردار است و باید تمام نکات ایمنی مربوط به آن به طور کامل رعایت شود تا جان عابرین پیاده و کسانی که با وسیله نقلیه در حال عبور هستند به خطر نیفتد. چندین نوع وسیله روشنایی معابر وجود دارد. برای روشن کردن معابر و فضاهای دیگر می‌توان از برج های روشنایی، برج نوری ، دکل روشنایی، پایه چراغ روشنایی مخصوص بزرگراه ها و پایه های نوری برای پارک ها استفاده کرد.

روشنایی معابر شهری، از جمله نکات مهم در شهر است که به کاهش تصادفات و جلب توجه و تمرکز رانندگان به محیط پیرامون می پردازد. تامین مطلوب و استاندارد روشنایی معابر شهری، هم به حفظ جان عابرین پیاده و رانندگان می‌ پردازد و هم به ایجاد امنیت و کاهش وقوع جرم و جنایت در شب، کمک شایانی می کند. روشنایی معابر شهری، سبب می گردد تا رانندگان و عابران، دید کاملی در طول شب داشته باشند و به این ترتیب از وقوع تصادفات رانندگی به میزان چشمگیری می کاهد. روشنایی معابر شهری به شکل استاندارد، سبب تردد ایمن وسایل نقلیه و عابرین پیاده می شود.

برای رسیدن به روشنایی مطلوب، نیاز به صرف انرژی برق زیادی است. راه حل کاهش هزینه و انرژی، استفاده از لامپ‌ های LED است که هم نور طبیعی تر و بهتری نسبت به لامپ های معمولی دارند و هم طول عمرشان بیشتر است؛ همچنین توزیع نور را به صورت یکنواخت انجام می دهند. رسیدن به یکنواختی روشنایی، مستلزم صرف هزینه های زیادی است که انجام آن را به طور صددرصد و کامل، غیرممکن می-سازد. بدین ترتیب، برای رسیدن به یکنواختی مطلوب، استانداردهایی وضع شد که باید در این زمینه رعایت گردد.

استاندارد روشنایی معابر شهری

شدت روشنایی معابر باید از استانداردهایی پیروی کند و نکاتی را مد نظر قرار دهد که توسط وزارت نیرو وضع شده و به آن استاندارد روشنایی معابر می گویند. انتخاب نوع چراغ روشنایی معابر و میزان روشنایی آن باید نسبت به مکانی که قرار است در آنجا نصب گردد؛ بررسی شده و همخوانی داشته باشد. این امر، نکته مهمی است که اگر در تامین روشنایی معابر، مورد توجه قرار نگیرد؛ می تواند برای جان افراد، خطر آفرین باشد. نوع چراغ روشنایی معابر مورد استفاده در بزرگراه ها و معابر شهری باید مه شکن باشد؛ ایجاد سایه نکند و دارای طیف نوری مناسبی باشد. یک سیستم روشنایی مناسب، باید همه سطح مورد نظر را روشن کند و هیچ نقطه تاریکی را باقی نگذارد. امروزه، برای تامین برق مورد نیاز و بر طبق استاندارد روشنایی معابر و کاهش مصرف انرژی در کشورهای پیشرفته از پنل های خورشیدی استفاده می نمایند. جنس چراغ معابر باید نسبت به حرارت و دما و شرایط آب و هوایی و جوی، مقاوم باشد.

میزان حرارتی که از چراغ ها منتشر می گردد؛ نقش مهمی در طول عمر چراغ معابر، بازی می کند. همچنین، شکل ظاهری چراغ روشنایی معابر، در توزیع عادلانه نور در منطقه مورد نظر، نقش بسزایی دارد. منبع نور نباید در زاویه دید بیننده مشکلی ایجاد نماید و مقدار توزیع نور چراغ، باید متناسب با محل استفاده باشد. اگر استاندارد روشنایی معابر در سیستم روشنایی معابر رعایت نگردد؛ در برخی قسمت ها شاهد نور کمتر و در برخی قسمت ها شاهد نور بیشتری خواهیم بود و نور به طور یکنواخت در معابر، پخش نمی گردد. عواملی مانند: توان، ولتاژ و جریان عبوری از تجهیزات روشنایی باید بر طبق استاندارد روشنایی معابر، توسط طراحان روشنایی، مورد توجه قرار گیرند.

بیشتر بخوانید : معرفی انواع نورپردازی در محوطه

قانون روشنایی معابر

بر طبق قانون روشنایی معابر، روشنایی معابر بر عهده شرکت توزیع نیروی برق است و روشنایی خیابان، پارک، پیاده رو، میادین و فضای سبز بر عهده شهرداری هاست. علاوه بر این، شهرداری ها موظفند به هرس شاخ و برگ گیاهان و درختان کاشته شده در معابر بپردازند تا شاخ و برگ درختان، مانع از روشنایی معابر و کم شدن نور چراغ معابر نگردد. بر طبق قانون روشنایی معابر، از عوامل موثر در روشنایی معابر که باعث محدودیت در حوزه دید و خستگی چشم و اختلال در دید بیننده می شود؛ خیرگی است که از عوامل پیدایش آن می توان به بازتابش بیش از حد نور و استفاده از چراغ های نامناسب با محل مورد نظر اشاره نمود. هرچه چراغ معابر در ارتفاع بالاتری قرار بگیرند؛ میزان خیرگی که چشم بیننده را آزار می دهد؛ کمتر است.

عامل تاثیر گذار دیگر در روشنایی معابر، بازتابش نور از منبع نوری، مانند: چراغ، به چشم بیننده است و درخشندگی نام دارد. عامل موثر بعدی، یکنواختی نور است که عاملی مهم و کلیدی در قانون روشنایی معابر است و باید بر طبق استاندارد روشنایی، نوری که بر سطح معابر می تابد؛ به صورت یکنواخت همه سطح زمین را روشن کند.

ارتفاع نصب پایه چراغ

پایه چراغ روشنایی معابر، برای روشنایی خیابان ها، بزرگراه ها، جاده ها مورد استفاده قرار می گیرد. ارتفاع نصب پایه چراغ روشنایی معابر، باید بالا باشد تا نور بیشتری پخش نماید. فاصله نصب پایه های چراغ روشنایی معابر نیز با توجه به موقعیت مکانی مورد استفاده از آن، تعیین می گردد. پایه چراغ روشنایی معابر دارای ابعاد، ارتفاع، شکل و رنگ های مختلف و متفاوت است.

این پایه ، باید دارای دوام زیاد در برابر باران، آب، حرارت و دما باشد؛ همچنین، این پایه ها باید در مقابل زنگ زدگی مقاوم باشند. ارتفاع پایه چراغ روشنایی معابر، بلند است و معمولا از سه متر به بالا هستند. پایه چراغ ، علاوه بر نوردهی مناسب و ایجاد روشنایی باید دارای ظاهری زیبا باشد؛ زیرا این پایه ها، جزیی از زیبایی چیدمان شهری هستند و در زیباسازی و تزیینات محیط شهر، نقش مهمی را ایفا می کنند.

فاصله پایه های روشنایی

فاصله ای که بین پایه های روشنایی در نظر گرفته می‌شود باید به اندازه ای باشد که روشنایی معابر شهری تامین شود و شدت نور در مناطقی بیشتر نباشد و در فاصله چند متری دیگر کمتر شود به این معنی که نور باید به اندازه کافی پخش شود و روشنایی معابر شهری به شکل یکنواخت صورت بگیرد.

محاسبات شدت روشنایی

شدت روشنایی در کارگذاشتن پایه های نوری و برج های نوری نکته بسیار مهمی است که رعایت کردن آن باعث می‌شود تا روشنایی به طور یکسان باشد و در رانندگی ها شبانه راحتر شود و از بسیاری از تصادفات جاده ای که باعث افزایش آمار مرگ و میر می شود جلوگیری شود. اگر روشنایی معابر به شکل استاندارد و صحیحی نباشد می‌تواند عامل خطای دید و در نهایت تصادفات ناگوار شود.تامین روشنایی خیابان، به مقدار رفت و آمد رانندگان و عابران و تردد وسایل نقلیه و حجم ترافیک موجود در آن مکان بستگی دارد. روشنایی خیابان، به صورت مطلوب و مورد انتظار و بر طبق استاندارد روشنایی، به کاهش سوانح رانندگی و کاهش وقوع جرم و دید بهتر رانندگان و عابران منجر می گردد. روشنایی خیابان باید در حد قابل قبولی یکنواخت باشد.

همان طور که گفته شد؛ تامین روشنایی خیابان به عهده شهرداری است و آن ها مکلفند این نیاز را به طور صحیح و بر طبق استاندارد روشنایی در خیابان ها برطرف نمایند. در تامین روشنایی خیابان باید مصرف انرژی در نظر گرفته شود. همچنین، میزان ضریب توان در روشنایی خیابان باید مورد توجه قرار گیرد؛ زیرا نادیده گرفتن این امر، سبب مصرف بیش از حد توان و بار شبکه توزیع برق می شود.نوع چراغ خیابان و میزان مقاومت آن در برابر بارندگی، دما، حرارت و خوردگی و همچنین، جنس آلیاژهای به کار رفته در چراغ معابر از مسائل مهم مطرح در روشنایی خیابان است.

روشنایی شهری

روشنایی شهری، با حفظ جان مردم و ایجاد امنیت در شهر و جامعه در ارتباط است؛ پس نمی توان به راحتی از کنار آن عبور کرد. یکی از عوامل تاثیر گذار در روشنایی شهری، استفاده از تکنولوژی های به روز و هوشمند است. استفاده از چراغ های هوشمند LED، در سطح شهر علاوه بر نور پردازی مناسب و پوشش نوری همه جانبه محدوده مورد نظر، دوام، طول عمر و کارآیی بسیار بالایی را دارد.

تعمیرات و نگهداری ساده و امکان ارتقا، کاهش مصرف انرژی و تنظیم میزان روشنایی از دلایل محبوبیت چراغ های هوشمند و رواج استفاده آن ها در روشنایی شهری است. کیفیت نور و افزایش دید در این چراغ- ها به طرز شگفت آوری افزایش یافته و موجب افزایش ضریب ایمنی در سطح شهر می شود. صرفه جویی در مصرف انرژی و هزینه و عدم تخریب محیط زیست، از مزایای دیگر استفاده از چراغ های LED، در روشنایی شهری است.

خصوصیات چراغ های معابر

چراغ های که برای روشنایی معابر شهری در نظر گرفته می‌شود باید دارای ویژگی هایی باشد که با استاندارد های جهانی سنجیده می‌شوند که در ادامه این متن به بررسی چند مورد از آنها میپردازیم.

• خصوصیت اولی که برای چراغ های روشنایی معابر شهری اهمیت فراوانی دارد اندازه و ابعاد چراغ است. اندازه چراغ نباید به اندازه ای بزرگ باشد که با روی پایه قرار گرفتن زیبایی خود را از دست بدهد و نباید به اندازه ای کوچک باشد که فاصله ی چراغ ها از هم کمتر از فاصله استاندارد بشود تا روشنایی تامین شود.
• خصوصیت دیگری که در نصب این چراغ ها اهمیت زیادی دارد این است که این چراغ هایی که برای روشنایی معابر شهری هستند باید نسبت به شرایط آب و هوایی گوناگون مقاوم باشند و با مشکل افت روشنایی در شرایط گوناگون رو به رو نشوند.
• چراغ هایی که برای روشنایی معابر شهری در نظر می گیرند باید با فاصله مناسب و استانداردی از یکدیگر قرار گیرند تا بهترین بازدهی را داشته باشند باید فاصله ی مناسب به طوری است که هم در مصرف مواد اولیه سازنده چراغ ها و پایه های آن صرفه جویی شود و هم روشنایی به طور یکنواخت باشد.

روشنایی معابر شهری از مهم ترین ویژگی هایی است که در ایمنی رانندگی تاثیر فراوانی دارد و رعایت کردن قوانین مربوط به آن الزامی است. توجه و رسیدگی به این چراغ ها بر عهده شهرداری بوده و باید به طور مرتب بررسی و تعمیر شوند.