باغ ژاپنی

باغ ژاپنی به باغ‌هایی گفته می‌شود که بر اساس فاکتورهای زیبایی شناسی ژاپنی و ایده‌های فلسفه شرقی طراحی می‌شوند. طراحی باغ ژاپنی مبتنی بر اصول و عقاید باستانی کشورهای شرق آسیا انجام می‌شود، که اساس آن بر مبنای استفاده از المان‌های طبیعی و احترام به طبیعت است. در طراحی باغ ژاپنی تا حد امکان از وسایل و المان‌های مصنوعی استفاده نمی‌شود و تمامی تزئینات و دکوراسیون باغ ژاپنی به شکل طبیعی و با استفاده از عناصر طبیعی ساخته می‌شوند. در طراحی باغ ژاپنی عناصر طبیعی مانند انواع گل و گیاه و پوشش‌های گیاهی، پل‌های چوبی، راه‌های سنگی و باقی عناصر با یکدیگر ترکیب شده و منظره‌های بی نظیری را به وجود می‌آورند. باغ ژاپنی نمادی از زیبایی و قدرت طبیعت در دل جامعه صنعتی امروزی به شمار می‌رود. باغ ژاپنی در ایران نیز به تازگی شناخته شده و طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است.

ریشه پیدایش باغ ژاپنی

ایده طراحی باغ ژاپنی به دوره آسوکا در کشور ژاپن باز میگردد. بازرگانان ژاپنی که به چین سفر می‌کردند این باغ‌ها را در این کشور شناختند و تکنیک‌های باغداری به این شیوه را به همراه این سبک با خود به ژاپن آوردند. از آن زمان تا به امروز, هنوز باغ‌های ژاپنی در سراسر جهان طرفداران بسیار زیادی دارند. با ورود باغ ژاپنی به هر کشور، المان‌هایی با توجه به سلایق و فرهنگ آن کشور به طراحی باغ ژاپنی افزوده شد. باغ ژاپنی در ایران نیز دارای بعضی از عناصر مطابق با سلیقه مردم ایران طراحی می شود.

باغ ژاپنی برای اولین بار در جزیره هانشو ساخته شد. این جزیره، جزیره مرکزی و بزرگترین جزیره در مجمع الجزایر ژاپن است. طبیعت این جزیره به شکل شگفت انگیزی زیباست و طراحی باغ ژاپنی نیز تحت تاثیر این زیبایی طبیعی قرار گرفته و مناظر بی نظیری را به این جزیره افزود. جزیره هانشو دارای قله‌های آتش فشانی زیبا، دره‌های باریک، آبشارهای زیبا، دریاچه‌های بسیار زیبا با سواحل سنگی بسیار شگفت انگیز است. پوشش گیاهی این جزیره نیز بسیار زیبا بوده و از گل‌های رنگی فوق‌العاده و گونه‌های مختلف درخت تشکیل شده است. طبیعت این جزیره فارغ از فصول مختلف، در هر شرایطی بسیار دلنشین و زیباست. باغ ژاپنی نیز با قرار گرفتن در این منطقه، تحت تاثیر این محیط طبیعی قرار گرفته و دارای زیبایی طبیعی و بسیار دلنشینی است.

طراحی باغ ژاپنی به شدت تحت تاثیر مکتب شینتو در ژاپن و مکتب آمیدا در چین است. اولین مورد استفاده از باغ ژاپنی مربوط به امپراطورهای ژاپن می‌شود، که از این باغ‌ها به منظور گذراندن اوقات فراغت خود استفاده می‌کردند. در نوشته‌های تاریخی ژاپنی می‌توان نام باغ ژاپنی را به وفور یافت، که نشان دهنده علاقه امپراطورهای ژاپن به این سبک از باغ است. در مراحل اول پیدایش باغ ژاپنی نمی‌توان منکر تاثیر پذیری آن از باغ‌های چینی شد. این باغ‌ها نیز به شدت مورد توجه امپراطورهای چین قرار داشتند.

باغ ژاپنی مدرن

تا قبل از جنگ جهنی دوم تعداد زیادی باغ ژاپنی به شکل سنتی توسط سیاستمداران و ثروتمندان به منظور استفاده شخصی ساخته می شد. اما بعد از جنگ جهانی دوم طراحی باغ ژاپنی و ساخت آن محدود به استفاده شخصی نبود. باغ‌های ژاپنی تبدیل به بخشی از طراحی ساختمان‌ها، دانشگاه‌ها و حتی هتل‌ها و بانک‌ها شدند. امروزه شاهد استفاده از باغ ژاپنی در ایران نیز هستیم. بسیاری از افراد بنا بر فضایی که در اختیار دارند به صورت اختصاصی و یا به منظور طراحی فضاهای عمومی مانند رستوران و هتل از طراحی باغ ژاپنی استفاده می‌کنند. در طراحی باغ ژاپنی در ایران و سایر نقاط دنیا از عناصر طبیعی زیادی استفاده می شود که در ادامه به معرفی آنها و طرز استفاده از این عناصر می‌پردازیم.

بهترین زمان برای آبیاری باغچه چه زمانی است؟ در ایمن ترافیک مگ بخوانید.

عناصر طبیعی مورد استفاده در باغ ژاپنی

آب

یکی از اصلی‌ترین عناصر طبیعی مورد استفاده در طراحی باغ ژاپنی آب است. طراحی باغ ژاپنی از آنچه در طراحی باغ‌های غربی شاهد آن هستیم بسیار متفاوت است. ژاپنی‌ها همیشه رابطه روحانی با سرزمین خود داشته‌اند و معتقدند که روحشان با سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند در تعامل است. به همین منظور در طراحی باغ ژاپنی از عناصر طبیعی استفاده می‌کنند. باغ‌های ژاپنی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند، باغ‌های تپه‌ای، باغ‌های خشک و باغ‌های چای. هدف اصلی از طراحی باغ ژاپنی، ایجاد فضایی است که در آن زیبایی‌های طبیعی را به نمایش بگذارند.

از آنجایی که گنجاندن تمام زیبایی‌های طبیعت در یک فضای کوچک ممکن نیست، استفاده از عناصر طبیعی بسیار گزینش شده و با طرح قبلی انجام می‌پذیرد. آب عنصری است که همیشه در طراحی باغ ژاپنی از آن به اشکال مختلف استفاده می‌شود، یا به شکل دریاچه‌های کوچک و حوضچه، و یا به شکل جریان کوچک آب. حتی در صورتی که از آب استفاده نشود، از عناصر طبیعی که در فنگ شویی به عنوان سنبل آب شناخته می‌شوند، استفاده می‌شود. معمولاً طراحی باغ ژاپنی به شکلی است که در آن 2 یا چند دریاچه یا حوضچه وجود دارد که به وسیله کانال‌های کوچک به هم متصل شده‌اند.

به این ترتیب جریان آب در تمامی باغ دیده می‌شود. در طراحی اصیل باغ‌های ژاپنی جریان آب به شکلی پیش بینی می‌شود که آب از شمال به جنوب جریان داشته باشد. آبشار نیز یکی از اجزای بسیار مهم باغ ژاپنی است که سعی می‌شود به هر شکلی، حتی به شکل مینیاتوری از آن استفاده شود.

صخره ، سنگ و شن

سنگ و شن از عناصر طبیعی دیگری هستند که همیشه از آنها در طراحی باغ ژاپنی استفاده می‌شود. صخره در هر دو مکتب مربوط به ادیان چین و ژاپن و داستان‌های اساطیری این دو کشور جایگاه بسیار مهمی دارد. سختی سنگ و لطافت آب مکمل یکدیگر هستند و در کنار هم قرار گرفتن این دو عنصر احساس آرامش را در بیننده بیدار می‌کند. سنگ‌های سخت آتش فشانی معمولا به عنوان سازنده گذرگاه استفاده می شوند و احساس آرامش خاصی را به بازدیدکنندگان القا می‌کنند. از سنگ‌ها و صخره‌ها در اشکال و ابعاد مختلف در طراحی باغ ژاپنی استفاده می‌شود. سنگ‌ها معمولاً به تعداد فرد و با دقتی خاص در باغ قرار می‌گیرند، ولی متداول‌ترین عدد برای قرار دادن سنگ‌ها در کنار یکدیگر عدد 3 است.

سنگ‌ها با دقت درون زمین قرار می‌گیرند به شکلی که بازدیدکنندگان متصور می‌شوند این سنگ‌ها همیشه در آن نقطه قرار داشته‌اند. مهم‌ترین مسئله در طراحی باغ ژاپنی طریقه و محل قرار گیری سنگ‌ها است. از شن نیز در اطراف جریان آب استفاده می‌شود که احساس ساحل را به بیننده القا می‌کند. باغ ژاپنی در ایران نیز طرفداران بسیار زیادی دارد و استفاده از این عناصر در باغ ژاپنی در ایران نیز بسیار متداول است. طراحان باغ ژاپنی در ایران نیز سعی می‌کنند تا حد امکان به قوانین مربوط به طراحی باغ‌های ژاپنی پایبند باشند، و به همین دلیل است که باغ ژاپنی در ایران بسیار شبیه به آنچه در ژاپن اجرا می‌شود ساخته می‌شود.

پل

پل‌هایی که از جنس چوب ساخته می‌شوند نیز جزء عناصر اصلی سازنده باغ‌های ژاپنی محسوب می‌شوند. پل در فرهنگ ژاپنی به معنای راهی است که به سمت بهشت و فنا ناپذیری می‌رود. به همین دلیل در طراحی باغ‌های ژاپنی نیز از پل‌هایی استفاده می شود که بخش‌های مختلف باغ را به هم متصل می‌کنند. پل‌های سنگی نیز در باغ‌های ژاپنی بسیار پرطرفدار هستند و علاوه بر پل‌های چوبی از پل‌های سنگی نیز استفاده می‌شود. در طراحی باغ ژاپنی در ایران نیز از پل‌های چوبی و سنگی استفاده می شود. با این حال می‌توان گفت در فرهنگ کشورهای غرب آسیا پل چوبی کمی شناخته‌ شده‌تر است و به همین دلیل در طراحی باغ ژاپنی در ایران بیشتر از پل چوبی استفاده می‌شود. در کنار این عناصر از نیمکت‌های سنگی و آبخوری‌های سنگی نیز استفاده می‌شود. البته در این پارک‌ها فانوس‌های سنگی نیز بسیار جالب توجه هستند.

در این مقاله به معرفی باغ‌های ژاپنی، پیشینه به وجود آمدن آنها و عناصر طبیعی که در آنها استفاده می‌شود پرداختیم. طراحی باغ ژاپنی در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت انجام می‌شود. باغ ژاپنی در ایران نیز طرفداران بسیار زیادی دارد و از این طرح در محل‌های مختلف عمومی و خصوصی استفاده می شود.