تاریخچه پلیس راهنمایی رانندگی (قسمت اول)

اجرای قوانین راهنمایی رانندگی در ایران پیشینه زیادی ندارد و حضور آن به یک قرن نمی­ رسد؛ زیرا بعد از ورود اتومبیل به ایران بود که نیاز به وجود و اجرای قوانین راهنمایی رانندگی در کشور حس شد.

به همین خاطر، در سال 1300 هجری شمسی، شعبه ­ای به نام “آلات ناقله”، در اداره پلیس (واقع در خیابان باب همایون) تاسیس شد. تعدادی از ماموران انتظامی از میان پاسبان­ ها انتخاب شدند تا بر عبور و مرور اتومبیل­ ها نظارت داشته باشند. پاسبان­ ها، بازوبند سفیدی بر بازوی چپشان بسته شده بود. این اقدام، اولین قدم برای منظم کردن عبور و مرور از سوی دولت وقت بود.

تاریخچه پلیس راهنمایی رانندگی

در تهران قدیم، مردم از درشکه، کالسکه، واگن اسبی، قاطر و الاغ برای حمل و نقل استفاده می کردند. واگن های اسبی، اتاق های چرخ داری بودند که توسط دو اسب، روی ریل حرکت می کردند. این واگن ها توانایی جابجایی ۵۰ نفر را داشت. کلیه خطوط واگن های اسبی به بازار ختم می­ شد.

موقعیت ایستگاه ها و خطوط بدین صورت بود:

اول – “خط بازار” تا انتهای خیابان لاله زار ادامه داشت.

دوم – “خط شاه عبدالعظیم” از مسیر ناصریه (خیابان ناصرخسرو فعلی)، چراغ برق (خیابان امیرکبیر) و خیابان ری میگذشت و بعد از طی کردن از هفت دوراهی، به ایستگاه ماشین دودی ختم می شد.

سوم – “خط باغ شاه” از بازار شروع  می شد و بعد از گذشتن از شش دو راهی به دروازه باغ شاه ختم می ­شد.

چهارم – “خط دروازه قزوین” از میدان توپخانه راه می افتاد، از چهارراه حسن آباد عبور کرده و در نهایت به دروازه قزوین می­ رسید.

کالسکه بخار

هم زمان با حمل و نقل توسط ماشین دودی، کالسکه بخار نیز در سال ۱۲۸۳ به تهران وارد شد. کالسکه بخار متعلق به مظفرالدین شاه قاجار بود و توسط فردی فرانسوی رانده می شد. این اتومبیل بسیار سر و صدا داشت و سقفش چادری از برزنت بود. با وجود افزایش وسایل نقلیه، تا آن زمان هیچ مقرراتی برای رعایت  قوانین راهنمایی رانندگی، جهت نظم بخشیدن به عبور و مرور وضع نشده بود. تا اینکه فردی سوئدی با همراهی عده ای از هموطنانش به ایران دعوت شدند. این فرد سازمانی به نام نظمیه (شهربانی) در ایران برپا کرد و شعبه ای نیز به نام “عبور و مرور” در آن تاسیس گردید.