مدیریت بحران پس از زلزله در ژاپن
چرا آمار تلفات زلزله در ژاپن تا این حد پائین است؟
یکی از لرزه‌خیزترین زمین‌ها در تمام دنیا کشور ژاپن است. این سرزمین در امتداد حلقه‌ی نامناسبی از اقیانوس آرام قرارگرفته است که فعال‌ترین کمربندهای زلزله در سراسر کره‌ی زمین را دارد. این حلقه ترکیبی از منطقه‌ای شکل ناپذیر در لبه‌های اقیانوس آرام است که زمین‌لرزه و فوران آتش‌فشان در آن زیاد رخ می‌دهد. همچنین حرکت تکه‌های مختلفی از پوسته‌ی زمین و برخورد مکرر آن‌ها با یکدیگر، منجر به آزاد شدن انرژی و بروز زلزله در ژاپن با ریشترهای بالا می‌شود.
به این ترتیب پدیده‌ی زلزله و حتی سونامی برای مردم این کشور موضوع قریب و چندان ترسناکی نیست. البته در سال های اخیر با تلاش بی‌وقفه‌ی متخصصان در علوم مختلفی از لرزه‌شناسی تا مهندسی عمران و استفاده از ابزار و لوازم ساختمانی استاندارد باعث شده است که آسیب‌های ناشی از این پدیده‌ی طبیعی در ژاپن به‌شدت پائین بیاید.
تلفات زلزله در ژاپن
بدون شک مهم‌ترین عامل در کاهش تعداد تلفات و افت آسیب‌های ناشی از زلزله در ژاپن مدیریت بحران و آگاهی مردم این کشور در سنین مختلف به شیوه‌های صحیح پناه گیری در محیط‌های بسته و باز در هنگام زلزله بوده است.
اما حضور و به‌کارگیری علم در خلق ابزارهای پیشگیری، از بروز آسیب‌های ناشی از زمین‌لرزه را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
- کیسه هوای ساختمانی
یکی از پدیده‌های نوظهور و بسیار کاربردی در مراقبت از ساختمان در هنگام زمین‌لرزه، تعبیه کیسه‌های هوای ساختمانی در زیر فونداسیون خانه‌ها است. این کیسه‌های هوا را که یک مهندس ژاپنی اختراع کرده است، در زیر پی ساختمان جاسازی می‌کنند. چند ثانیه پیش از بروز زمین‌لرزه حس‌گرهای کیسه‌های هوا به کار افتاده، سپس به کمک یک کمپرسور باد شده و خانه را در وضعیت معلقی نگه می‌دارد.
ارتفاع کیسه‌های هوای ساختمانی در حدود 3 سانتیمتر است. همین فاصله می‌تواند خانه را از تکان‌های شدید زمین تا پایان مدت‌زمان لرزش زمین دورنگه دارد.
- ساخت ساختمان‌های ارتعاش پذیر
یکی دیگر از مواردی که ژاپنی‌ها به آن توجه نشان داده و ساختمان‌های بسیار بلند خود را بر اساس آن بنا می‌کنند، ساخت ساختمان‌های ارتعاش پذیر است. این موضوع از یک ساختمان بلند و قدیمی در این کشور الهام گرفته‌شده است که در آن یک لوله بلند بتنی به دمپرهای جانبی ساختمان متصل می‌شود. همین موضوع می‌تواند ارتعاشات یک ساختمان را در هنگام زلزله تا 50 درصد کاهش دهد.
- ارسال پیامک هشدار برای مردمی که در معرض آسیب زلزله هستند
قوی‌ترین دستگاه‌های لرزه‌نگاری تنها 30 ثانیه قبل از بروز زلزله می‌توانند آن را تشخیص دهند. درست در همین زمان یک پیامک هشدار برای مردم منطقه فرستاده می‌شود. تمامی قطارها به‌صورت اتوماتیک خاموش شده و در جای خود ثابت می‌مانند تا در هنگام لرزش زمین از ریل خارج نشوند.
- استفاده از بلبرینگ در سازه‌های ساختمانی
یکی دیگر از فن‌آوری‌های نوین ژاپنی‌ها برای ایمنی در برابر زلزله استفاده از بلبرینگ در پی ساختمان‌ها است. این بلبرینگ‌ها سازه‌ی ساختمان را از پی آن جدا می‌کنند و قابلیت آن را دارند که تا 66 درصد میزان قدرت زلزله را کاهش دهند.
